onweer plaatjes

Klik hier voor meer informatie over onweer zelf

De bliksem

Hoe ontstaat de bliksem?

Er zijn elektrisch geladen deeltjes, die trekken elkaar aan. Die deeltjes willen naar elkaar toe om zich te ontladen. Ontladen is als bij elektriciteit twee verschillende ladingen + en - die bij elkaar komen. Daarna zijn ze dan niet meer positief of negatief, maar neutraal. Die ontlading gebeurt via een enorme vonk, de bliksemflits dus.

Een bliksemflits is meestal zo'n 5 tot 6 kilometer lang, maar je ziet maar een deel van de flits. Horizontale ontladingen kunnen honderd kilometer lang worden. Vooral 's winters komen deze voor. Er zijn gevallen bekend dat in de winter een ontlading van Leeuwarden tot Den Haag tegelijkertijd gehoord werd. De bliksem heeft een snelheid van meer dan 100.000 kilometer per uur en een is ongeveer 2,5 centimeter dik of minder.

De meeste ontladingen gebeuren in de wolk zelf of tussen een aantal wolken. Soms zie je ze nauwelijks. Dat noemen we dan weerlichten. Maar is het een ontlading tussen de wolk en de aarde, dan is het een heuse blikseminslag.

De elektriciteit in een wolk, zoekt vaak de kortste weg. Meestal is zo'n blikseminslag dan ook op een hoog punt, bijvoorbeeld een kerktoren. Maar veel inslagen zijn ook in de grond.

Open veld
Vooral bij open veldsporten, zoals voetbal,hockey en golf vallen jaarlijks veel slachtoffers , omdat men getroffen wordt door een blikseminslag. Dit komt, omdat elk hoog punt gaat optreden als startkanaal vanaf de grond.
Oplossing
Ga zo snel mogelijk bij naderend onweer in een goed geleidende, overdekte schuilplaats; bij voorkeur een auto of een kantine.
Als de statische elektriciteit voelbaar is, doordat b.v. de haren overeind gaan staan, dan is de enige oplossing, plat,gehurkt in het veld liggen en zo klein mogelijk maken.
Bos of half open veld.
Bomen en masten "trekken bliksem aan" en als er een inslag plaatsvindt, dan kunnen alle levende wezens in de buurt van de inslag gedood worden binnen een straal van een paar honderd meter rondom de inslag. Berucht zijn lichtmasten bij sportvelden.
Oplossing
Nooit onder een boom in een open veld schuilen; probeer een afgesloten, geleidende ruimte te bereiken;auto, huis, viaduct of iets dergelijks.

Open water
Vooral zeilboten lopen groot gevaar, omdat de mast als grondkanaal gaat fungeren en in zoet water de stroom moeilijk kan worden afgevoerd in het water.
Oplossing
De mast strijken ligt voor de hand, maar eigenlijk is er geen remedie meer als je met onweer op een groot open water in een boot zit(sic).
Apparatuur e.d. beschermen
Als de bliksem inslaat, ontstaan er door de bijbehorende magnetische velden rondom het kanaal op grote afstand van de inslag nog sterke inductie spanningen.
Hierdoor kunnen vooral elektronische apparaten(computer,modem,tv,versterkers, e.d.) volledig vernield worden,als ze hiervoor niet beschermd zijn.
Ook kan de aardlekschakelaar omslaan, waardoor alle elektrische apparatuur wordt uitgeschakeld
(vrieskist tijdens vakantie!!)
Oplossing
Zoveel mogelijk apparatuur aarden via de aarding van het stopcontact of b.v. het metalen omhulsel van een computerkast(tower)door een draad verbinden met de centrale verwarming; metaal op metaal, dus zonder verf e.d.
Eventueel telefoonstekker uit contact en/of de plug uit de modem halen.